Kutitë e Ankesave në Gjykatën e Fierit – Monumente të Heshtjes dhe Harresës

Nga Avokat Reçi, për “Gazetën Antikorrupsion”

Në hyrje të Gjykatës së Fierit, menjëherë pranë derës kryesore, ndodhet një objekt që supozohet të jetë urë komunikimi mes qytetarit dhe drejtësisë: kutia e ankesave. Por më shumë se një kanal për zgjidhjen e problemeve, ajo ngjan me një simbol ironik të harresës institucionale – bosh, e mbuluar nga pluhuri, si ndërgjegjja e atyre që kanë harruar se drejtësia fillon me dëgjim.

Nuk është thjesht një rastësi që kjo kuti ndodhet jashtë godinës. Është një metaforë e gjallë e mënyrës si sistemi e ka përjashtuar zërin e qytetarit nga brendësia e tij.
Letra ankesash nuk ka, dhe ndoshta nuk ka pasur prej kohësh. A është kjo shenjë e një drejtësie që funksionon aq mirë, sa askush nuk ka përse të ankohet? Apo është tregues i kapitullimit të qytetarit përballë një institucioni të mbyllur e të pandjeshëm?

Në një vend ku burokracia sundon mbi përgjegjshmërinë, ku vendimet nuk shpjegohen dhe vonesat nuk justifikohen, heshtja nuk është shenjë paqeje – është simptomë e një drejtësie që nuk i përket më publikut.

“Më e rrezikshme se padrejtësia është ndjenja se padrejtësisë nuk i bën më njeri ballë.” – Georges Bernanos


Kjo thënie përmbledh më së miri atmosferën që mbizotëron sot jashtë gjykatave tona: njerëz të lodhur, të dorëzuar, që as nuk afrohen më të kërkojnë llogari.

Kutitë e ankesave duhet të jenë si stetoskopi i një sistemi të gjallë – të ndiejnë, të regjistrojnë, të reagojnë. Por në Fier, ajo kuti pranë derës nuk dëgjon më asgjë. Ajo është kthyer në një altar të kotësisë, ku askush nuk lë më letra dhe askush nuk pret përgjigje.

Nëse nuk e zhbëjmë këtë ndarje midis qytetarit dhe drejtësisë, nesër nuk do kemi më as drejtësi për të kritikuar – sepse askush s’do ta kërkojë më.