
Idetë e Marsit ishin një datë me domethënie të madhe në kalendarin e lashtë romak, por ato u bënë të famshme për shkak të ngjarjes tragjike që ndodhi më 15 mars të vitit 44 p.e.s.: vrasja e Jul Cezarit. Ky moment shënoi një pikë kthese të madhe në historinë e Romës dhe pati pasoja të thella për zhvillimin politik të Perandorisë Romake.
Në atë kohë, Jul Cezari ishte një nga figurat më të fuqishme të Romës. Pasi kishte fituar Luftën Civile dhe ishte shpallur “Diktator i Përjetshëm”, ai u bë një figurë e frikshme për shumë senatorë, të cilët shihnin në të një kërcënim për republikën romake. Ata besonin se Cezari po kërkonte të bëhej mbret, një titull që ishte i urryer në Romën republikane. Për këtë arsye, një grup senatorësh, të udhëhequr nga Bruti dhe Kasi, komplotuan vrasjen e tij.
Mëngjesin e 15 marsit, Cezari shkoi në Kurian e Pompeit për një takim me Senatin. Edhe pse ishte paralajmëruar nga disa miq për një komplot kundër tij, ai nuk mori masat e nevojshme për t’u mbrojtur. Sapo hyri në ndërtesë, ai u rrethua nga senatorët konspiratorë dhe u sulmua me thika. Ai mori 23 goditje, dhe sipas legjendës, fjalët e tij të fundit ishin “Et tu, Brute?”, duke shprehur tronditjen e tij që edhe Bruti, të cilin e konsideronte si bir të adoptuar, ishte pjesë e komplotit.
Pas vrasjes, vrasësit e tij prisnin që Roma të mirëprite këtë veprim si një rikthim i republikës, por ndodhi e kundërta. Populli dhe ushtarët e Cezarit u ngritën kundër tyre, dhe luftërat civile pasuan për vite me radhë. Përfundimisht, nipi dhe trashëgimtari i tij, Oktaviani, u bë sundimtari absolut i Romës, duke u shpallur më vonë si Augusti, perandori i parë romak. Kjo shënoi fundin e Republikës Romake dhe fillimin e Perandorisë Romake.
Idetë e Marsit mbetën një simbol i tradhtisë dhe rrëzimit të liderëve të fuqishëm. Ajo datë u bë sinonim i komplotit dhe pasojave të pabesisë politike, një mesazh që ka mbijetuar në histori dhe kulturë deri në ditët e sotme.