Burimet

1. Praktika e Komitetit të Helsinkit të Kongresit Amerikan për procesin e rregullt ligjor
   • Ka përcaktuar 24 kritere për procesin e rregullt ligjor, të nxjerra nga jurisprudenca e Gjykatës së Strasburgut.
2. Konventa e të Drejtave të Njeriut të Europës. Jurisprudenca e Gjykatës së të Drejtave të Njeriut në Strasburg.
3. Konventa e të Drejtave Civile dhe Politike të Kopenhagenit.

Sistemi gjyqësor i besueshëm dhe realizimi i të drejtave civile dhe politike nëpërmjet një sistemi fair gjyqësor.

Sot në jurisprudencën shqiptare dhe në drejtësinë e re zbatohet përgjegjësia pa faj dhe përgjegjësia kolektive.

Si shembull janë proceset gjyqësore për ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit, grupet e strukturuara kriminale për kultivim të bimëve narkotike dhe organizatat kriminale.

Përkufizimi i grupit të strukturuar kriminal nga jurisprudenca e SPAK-ut dhe Gjykatës së Posaçme është në kundërshtim me Konventën e Palermos për Krimin e Organizuar.

Si shembull:

• Dënimi i familjeve bujqësore si organizata dhe grupe të strukturuara kriminale.
• Dënimi i punëtorëve ditorë të fermave të kultivimit të marijuanës si bashkëpunëtorë në grupet kriminale.

Zbatimi i legjislacionit për grupin e strukturuar kriminal për një ngjarje të vetme, pavarësisht nga rrezikshmëria e saj.

Abuzimi me përgjimet dhe regjistrimet nga ana e policisë gjyqësore dhe prokurorisë në proceset penale kundër krimit të organizuar dhe atij të rëndë.

Nga praktika gjyqësore e SPAK-ut rezulton se nuk bëhen hetime komplekse, të plota dhe objektive, por përdoren vetëm përgjimet si të vetmet prova për goditjen dhe dënimin e krimeve të rënda ose korrupsionit.

Dihet se përgjimi është mjet për kërkimin e provës dhe jo provë, dhe mbretëresha e provës nga ana policore dhe metodika e hetimit të një krimi të rëndë është kurthi policor ose kapja në flagrancë.

Kjo nuk ndodh, por rezultatet e përgjimeve përdoren për të dhënë një vendim fajësie, dhe Gjykata e Lartë nuk e normon më praktikën gjyqësore për këtë gjë.

Dispozitat kryesore të legjislacionit modern ndërkombëtar që shkelen janë Neni 6 i Konventës së të Drejtave të Njeriut të Europës dhe Nenet 8 dhe 14 të Kushtetutës Amerikane.

Në këtë artikull do të trajtohen tre ngjarje kryesore që kanë rëndësi të veçantë nga pikëpamja e kriminologjisë dhe ligjit penal.

1. Nxjerrja nga Gjykata Ndërkombëtare për Krimet e Luftës dhe kundër njerëzimit në Ukrainë e vendimit të arrestit ndaj Vladimir Putinit.
2. Lirimi i personave me tendencë kriminale, që sipas teorisë pozitiviste në kriminologji konsiderohen kriminelë të lindur dhe që nuk duhet të lirohen nga burgu.

Teoria e kriminologjisë shqiptare nuk e pranon këtë teori, dhe ligji ynë penal nuk e parashikon dënimin me burgim të përjetshëm pa të drejtë faljeje që e jep gjykata.

Kjo mbështetet në teorinë sociologjike, sipas së cilës krimineli nuk është i lindur, por rrethanat e jetës e bëjnë të tillë, kështu që çdo kriminel ka mundësi rehabilitimi dhe lirimi nga burgu para se të vdesë.

Në dukje është humane, por ngjarja e Dan Hutrës tregoi se praktika jonë gjyqësore është e gabuar.

Nga universiteti dhe Shkolla e Magjistraturës nuk u trajtua ky problem, dhe unë kam mendimin se duhet një teori e re kriminologjike kombëtare dhe Kuvendit Popullor t’i propozohet amendimi i Kodit Penal dhe parashikimi i burgimit të përjetshëm pa të drejtë faljeje, që të parashikohet dhe ky lloj dënimi të jepet rast pas rasti nga gjykatësi.

1. Kalimi i çështjeve të inceneratorëve në seancë gjykimi dhe moderimi i akuzave ndaj të pandehurve.

Fakti që akuzat u reduktuan dhe përfunduan në akuza të zakonshme për dy skema mashtrimi në fushën e financave, mashtrimit financiar, tregon për dështimin e SPAK-ut në hetimin e kësaj afere të madhe korruptive.

1. Sulmi i armatosur ndaj godinës së Top Channel dhe vrasja e një personi të sigurisë në të.

Duhet të hetohet edhe në pistën e aktit terrorist, meqë jemi në prag të fushatës elektorale.

1. Konkluzionet e Departamentit Amerikan të Shtetit për Shqipërinë për gjendjen e të drejtave të njeriut.

Para një viti kam paralajmëruar se reforma në drejtësi ishte e domosdoshme dhe ka arritur rezultate në heqjen e njerëzve të korruptuar.

Por nga ana tjetër, sistemi mbetet akoma i kapur dhe i korruptuar.

Gjithashtu, kam paralajmëruar se gjendja është përkeqësuar, dhe në shumë raste diskutohet procesi i rregullt ligjor, që ka të bëjë me shkeljen e të drejtave të njeriut në procesin penal.

Ju kujtoj burgimin e paligjshëm pa u thirrur fare në gjykatë dhe pa u vënë në dijeni për gjobën e nënës lehonë.

Ky është burgim që, në bazë të Nenit 8 të Kushtetutës Amerikane, konsiderohet Cruel ose çnjerëzor.

Përfundim: Urgjenca për pastrimin e sistemit të drejtësisë

Raste të tilla duhet të vënë në alarm organet ligjzbatuese dhe ato legjislative, për të përshpejtuar heqjen e juristëve që kanë kryer krime kundër njerëzimit në diktaturë.

Këta individë janë nga kryesorët e regjimit të sotëm dhe kanë kapur për fyti organet e drejtësisë, duke i kontrolluar plotësisht ato.